Nguy cơ khô hạn diện rộng, đề phòng các hiện tượng thời tiết cực đoan

(Chinhphu.vn) – Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia vừa cập nhật thêm bản dự báo tình trạng El Nino (pha nóng). El Nino thường gây thâm hụt lượng mưa trên phạm vi cả nước, do đó nguy cơ xảy ra khô hạn cục bộ hoặc diện rộng trong các tháng mùa khô là rất cao.

Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia dự báo thời gian đỉnh điểm của El Nino có thể xảy ra trong 3 tháng, từ tháng 11/2023 đến tháng 1/2024, với xác suất El Nino có cường độ mạnh vào khoảng 56% và xác suất El Nino đạt cường độ trung bình vào khoảng 84%.

Khả năng xuất hiện nhiều kỷ lục về nhiệt độ

Trong điều kiện El Nino, dự báo nhiệt độ trung bình các tháng tại các vùng trong cả nước có xu thế cao hơn bình thường; nắng nóng có thể nhiều hơn và gay gắt hơn; khả năng xuất hiện nhiều kỷ lục về nhiệt độ cao nhất tuyệt đối.

Cùng với đó, hoạt động của bão/áp thấp nhiệt đới có thể không nhiều nhưng tập trung nhiều vào giữa mùa, tính chất dị thường hơn, cả về cường độ và quỹ đạo.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia lưu ý là El Nino thường gây thâm hụt lượng mưa ở đa phần diện tích cả nước với mức phổ biến từ 25 đến 50%. Vì thế, nguy cơ cao xảy ra khô hạn cục bộ hoặc diện rộng trong các tháng mùa khô.

Trong bối cảnh đó, cơ quan khí tượng thủy văn quốc gia khuyến cáo các địa phương và người dân cần đề phòng tình trạng ít mưa dẫn đến hạn hán, xâm nhập mặn, thiếu nước trong những tháng đầu năm 2024 ở trên toàn quốc.

Trong những năm El Nino, trung bình mỗi tháng có 0,42 cơn xoáy thuận nhiệt đới (bao gồm bão và áp thấp nhiệt đới), ít hơn trung bình nhiều năm khoảng 28%.

Ngoài ra, trong điều kiện El Nino, xoáy thuận nhiệt đới thường tập trung vào giữa mùa bão, chủ yếu từ tháng 7-9. Số đợt không khí lạnh ảnh hưởng đến Việt Nam cũng ít hơn bình thường. Nhiệt độ trung bình các tháng đều cao hơn bình thường, trong đó nhiệt độ ở các khu vực phía Nam chịu ảnh hưởng nhiều hơn phía Bắc.

Dự báo trong các tháng đầu mùa khô từ tháng 11/2023-1/2024, xâm nhập mặn vùng Đồng bằng Sông Cửu Long khả năng sẽ đến sớm hơn và gay gắt hơn do ảnh hưởng mạnh của thủy triều.

Ông Hoàng Phúc Lâm cho biết, hiện nay, trạng thái khí quyển và đại dương đã ở trong điều kiện El Nino (pha nóng). Dự báo trong ba tháng tới, từ tháng 8-10/2023, El Nino tiếp tục duy trì với xác suất khoảng 85-95%.

Nhiệt độ trung bình tại Đồng bằng sông Cửu Long và các khu vực trên phạm vi cả nước phổ biến cao hơn khoảng 0,5 độ C so với trung bình nhiều năm.

Tổng lượng mưa tại lưu vực sông Mekong phổ biến thấp hơn khoảng 5-10%. Riêng tháng 10, tổng lượng mưa ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.

Từ nửa cuối tháng 7-9/2023, tại khu vực ven biển Đông Nam Bộ xuất hiện 7 đợt triều cường nhưng mực nước tại trạm Vũng Tàu (khu vực biển Đông Nam Bộ) trong các đợt triều cường chỉ ở mức dưới 4,15 m.

Dự báo tổng lượng dòng chảy từ thượng lưu sông Mekong về hạ lưu và Đồng bằng sông Cửu Long từ tháng 11/2023-1/2024 có xu thế giảm dần và có khả năng ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm từ 10-20%.

Mực nước đầu nguồn sông Cửu Long biến đổi chậm theo thủy triều với xu thế xuống dần; mực nước tại các trạm hạ lưu dao động theo thủy triều và đạt mức cao nhất ở mức biến động 2 đến biến động 3, có trạm trên biến động 3.

Cảnh báo các hiện tượng thời tiết nguy hiểm trong tháng 7

Cơ quan khí tượng thủy văn quốc gia cũng vừa đưa ra cảnh báo thời gian tới, hiện tượng mưa dông kèm lốc, sét, mưa đá vẫn xuất hiện thường xuyên, đặc biệt là Bắc Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ.

Trong khoảng thời gian từ nay đến ngày 10/8, trên phạm vi toàn quốc sẽ tiếp tục xuất hiện các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như: Giông, lốc xoáy, sét, mưa đá có thể ảnh hưởng lớn đến sản xuất và các hoạt động dân sinh.

Cũng trong khoảng thời gian trên, dải hội tụ nhiệt đới có xu thế hoạt động nhiều hơn và có thể gây ra thời tiết xấu (điển hình như mưa dông, lốc xoáy, sóng lớn) trên khu vực Biển Đông.

Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết thời gian này, nhiệt độ trung bình tại các khu vực trên phạm vi toàn quốc phổ biến ở mức cao hơn so với trung bình nhiều năm khoảng 0,5 độ C; có nơi cao hơn.

Dự báo, đợt nắng nóng hiện tại sẽ duy trì từ nay đến ngày 14/7, sau đó nắng nóng thu hẹp phạm vi và tạm thời chấm dứt. Khoảng cuối tháng 7 sang đầu tháng 8, nắng nóng có khả năng xuất hiện trở lại tại Bắc Bộ và Trung Bộ.

Trong điều kiện nắng nóng, tổng lượng mưa tại một số nơi thuộc vùng núi Tây Bắc và Việt Bắc dự báo sẽ ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm cùng thời kỳ từ 5-15%.

Các nơi khác có tổng lượng mưa cao hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ phổ biến từ 15-30%; riêng tại Bắc Trung Bộ và Trung Trung Bộ có tổng lượng mưa cao hơn từ 30-60% so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.

Với hình thái thời tiết trên, cơ quan khí tượng thủy văn quốc gia cảnh báo thời gian tới, hiện tượng mưa giông kèm lốc, sét, mưa đá vẫn xuất hiện thường xuyên, đặc biệt là Bắc Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ. Khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ có khả năng xuất hiện mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to trong khoảng ngày 18-25/7.

Trong giai đoạn nửa cuối tháng 7 và đầu tháng 8, dự báo có khoảng 2-3 cơn áp thấp nhiệt đới/bão hoạt động trên Biển Đông. Trong đó, khoảng ngày 15-20/7, có khả năng xuất hiện các nhiễu động trên dải hội tụ nhiệt đới và phát triển thành áp thấp nhiệt đới/bão trên Biển Đông, cần đề phòng gió mạnh, sóng lớn ảnh hưởng đến các hoạt động hàng hải và đánh bắt hải sản của ngư dân.

Nguồn: Báo chính phủ số tháng 7/2023